به گزارش «نماینده» با پایان یافتن پنجمین جشنواره مد و لباس فجر، سلسله جشنواره‌های فجر سال ۱۳۹۴ هم با برپایی جشنواره های تئاتر، سینما، موسیقی، شعر، هنرهای تجسمی و بالاخره، مد و لباس به اختتام رسید.

جشنواره پنجم از ۱۰ تا ۲۰ اسفند ماه در تهران و همزمان در ۱۲ استان دیگر مانند فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و غربی، بوشهر، کرمانشاه، گیلان و البرز برگزار شد و تلاش کرد تا گامی رو به جلو در زمینه گسترش مفهوم مد و لباس فاخر ایرانی بردارد؛ چرا که لباس، نماد هویت اسلامی ایرانی و از شاخص های فرهنگ است و باید به طور ویژه مورد توجه قرار گیرد.

«مد» یک بحث تشریفاتی نیست

به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت مُد در صنایع فرهنگی و نقش بی‌بدیل و بسیار مهم آن در فرهنگ اسلامی ایرانی ما، لازم است تا کارگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی این بحث و همینطور به عنوان برگزارکننده جشنواره مد و لباس فجر، برنامه‌ای کوتاه مدت و یا حداکثر میان مدت برای تغییر عملی نگرش مدیران و فرهیختگان پایه‌ریزی کند تا مُد، از بحثی تشریفاتی و جنبی، به متن فرهنگ ما بازگردد.

همچنین نباید از نظر دور داشت که لباس و پوشاک، تنها بخشی از بحث مُد است و لازم است تا در نگرش مُد، نگاهی فراتر از بحث لباس و پوشاک انجام گیرد؛ اگرچه پرداختن جدی به همین بحث لباس هم در شرایط فعلی، خود غنیمتی ارزنده است.

جشنواره پنجم مد و لباس فجر در حالی به پایان رسید که ضعف عدم طراحی لباس برای مردان و کودکان، کاملا خودنمایی کرد و البته عدم انتخاب رتبه های اول و دوم در برخی رشته‌ها و بسنده کردن هیئت داوران به عنوان «شایسته تقدیر»، خود هشداری بزرگ است؛ اما در عین حال این جشنواره توانست شور و حرارتی نسبی به این حوزه بازگرداند تا بدانیم که پدیده‌هایی وارداتی مثل رنگ سال، می‌تواند توسط خود ما انتخاب شود و نباید در این زمینه چشم به غرب و خارج داشته باشیم. همچنین در ایام جشنواره، حدود ۵۰۰ فروشگاه لباس در سراسر کشور با این جشنواره همکاری کردند و با نصب پوستر جشنواره، محصولات خود را تا سقف ۲۰ درصد تخفیف به فروش رساندند.

به نظر می رسد در نگاهی کلی به پنج دوره برگزاری جشنواره مد و لباس فجر و در ارزیابی نسبی آن، می‌توان گفت که کلیّت اقدامات کارگروه مد و لباس وزارت ارشاد، قابل تقدیر است؛ اما سرعت تحول و سرمایه‌گذاری داخلی در این بخش چنان پایین و سرعت تحول در جهان، چنان بالاست که با وضعیت کنونی، نمی‌توان امید زیادی به آینده داشت.

این گونه است که می توان مهم‌ترین نقاط ضعف عرصه مد و طراحی لباس را در کشور در موارد چهارگانه زیر خلاصه کرد:

یک. کیفیت پارچه‌های تولیدی داخلی

لباس هر قدر هم که طراحی کاربردی و جذابی داشته باشد، اگر کیفیت پارچه آن مطلوب نباشد، با استقبال مواجه نخواهد شد. بنابراین لازم است تا بخش مهمی از پیگیری‌ها، به جلوگیری از ورود پارچه‌های بی کیفیت یا کم کیفیت به کشور در کنار تلاش برای افزایش کیفیت تولیدات داخلی بر مبنای اصول اساسی اقتصاد مقاومتی اختصاص یابد.

همین جشنواره پنجم شاهد انتشار خبر امیدوارکننده «تولید انبوه چادر مشکی ایرانی باکیفیت» بود که البته باید دید این تولید انبوه آیا با حمایت مواجه می‌شود و تداوم می‌یابد یا مانند بسیاری از صنایع، به مشکل برخواهد خورد؟

همچنین اگر سیاست تقدیر از فروشگاه‌های برتری که لباس ایرانی – اسلامیِ باکیفیت ارائه می‌کنند، به شکل جدی و واقعی و البته با مشوق‌های بزرگ، تداوم یابد؛ می‌توان امیدوار بود که بحث کیفیت پارچه های تولید داخل با نظارت دقیق وزارت صنعت، معدن و تجارت، روندی رو به رشد داشته باشد.

دو. عدم آموزش مستمر طراحان لباس و مد از طریق فضای دانشگاهی

هیچ گاه نباید فراموش کرد که در همه عرصه‌ها، «آموزش مستمر و کاربردی»، یک کلیدواژه حیاتی است. ذکر این نکته هم ضروری است که در عرصه آموزش‌های کاربردی مد و لباس، در آغاز راه هستیم و البته خبرهایی مانند «برگزاری سمینار سراسری کارشناسان مد و لباس استان‌ها در اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ در تهران»، می‌تواند در این زمینه امیدبخش باشد و می‌توان امیدوار بود که آموزش مستمر در کنار تداوم انتقال تجربیات طراحان مد و لباس به یکدیگر و از طریق ارتباطات تعریف شده ی کارگروه مد و لباس در فضای مجازی، بتواند امر آموزش را به روز کند و البته صرفه جویی بودجه‌ای هم حاصل آید تا فعالیت طراحان از طراحی های نمایشی به سمت طراحی های کاربردی سوق پیدا کند.

بنابراین لازم است تا برنامه ریزی جامعی برای برقراری ارتباط مستمر طراحان با حوزه علم و دانشگاه و البته ارتقای مباحث آموزشی مد و لباس در دانشگاه ها فراهم آید تا طرح های بیشتری بتواند بر پایه علم و تجربه، به تولید انبوه برسد.

سه. حلقه مفقوده بین طراحی لباس با صنعت

در جشنواره پنجم مد و لباس شاهد این بودیم که مسابقه طراحی زنده لباس به مدت سه روز برگزار شد و ۲۰ شرکت‌کننده که از بین ۱۲۰ نفر انتخاب شده بودند، به رقابت با یکدیگر پرداختند. حاصل این بود که ۲۰ طرح، به مرحله اجرا رسید و در روز سوم، تولیدکنندگان حضور یافتند و سعی کردند تا از بین این ۲۰ طرح، طرح برتر خود را برای تولید انبوه انتخاب کنند.

این گونه بود که طرح‌های برتر برای تولید انبوه معرفی شد؛ اما جدا از ایام برگزاری جشنواره، به نظر می‌رسد که حلقه مفقوده‌ای بین طراحان و صنعت تولید انبوه وجود دارد که این حفره باید پر شود. در این زمینه، رویکرد وزارت صنعت برای شروع برنامه ریزی جهت شکل گیری برخی مدارس مُد، قابل تقدیر است و امید که به تحقق برسد.

چهار. عدم ورود جدی رسانه‌ها به موضوع مد

رسانه، یار همیشگی همه حوزه‌ها و به ویژه، حیطه فرهنگ است. در زمینه مد و لباس هم لازم است تا تمامی رسانه‌های گروهی و به ویژه رسانه ملی به عنوان رسانه‌ای تاثیرگذار و تصویری، به این مقوله ورود پیدا کند تا هم اهمیت این بحث، بیشتر بر همگان آشکار شود و هم، تبلیغ لازم برای آن به عمل آید تا آرام آرام شاهد بسط و توسعه لباس‌ها و مُدهای اسلامی -  ایرانی در سطح جامعه و برای همه اقشار باشیم؛ امری که البته باعث خواهد شد تا هم شوق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری برای تولید انبوه پارچه‌های باکیفیت بالا رود؛ هم بحث واردات و قاچاق پارچه و لباس به حداقل برسد و هم، پادزهری برای تهاجم فرهنگی دشمن در زمینه مد ولباس تحقق یابد.

کوتاه سخن آن که مد و لباس به عنوان بخش مهمی از فرهنگ عمومی و صنایع فرهنگی شناخته می شود و لازم است تا با اصلاح نگرش سیاستگذاران و مدیران به این عرصه مهم، ارتباط طراحی مد و لباس با دانشگاه از یک طرف و با صنعت از طرف دیگر به اوج برسد تا ان شاء الله شاهد رشد و شکوفایی این عرصه باشیم.